استناد و استدلال در فرایند توجیه آراء قضائی

نوع مقاله : نقدِ رأی محور

نویسنده

دکتری حقوق خصوصی /پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضائیه

چکیده

یکی از انتقادات وارد مراجع قضائی، خودداری از توجیه و تبیین آراء بر اساس مستندات قانونی و استدلال حقوقی است. منطق حقوقی ایجاب می‌کند که دادگاه‌ها، در راستای اقناع طرفین دعوا و جامعه حقوقی و غیره ،تصمیمات قضائی خویش را در چارچوبی استدلالی‌ طرح و عرضه نمایند. از این رهگذر، غیر از آنکه، مراجعِ عالی، امکان بازبینی و بازنگریِ رای و بررسی صحت و سقم آن را می‌یابند، طرفین دعوا نیز علت حاکمیت یا محکومیّت در دعوایِ مطروحه را استنباط کرده و مجال نقد و تحلیل نیز فراهم می‌گردد. با این حال، در برخی آراء قضائی، در این زمینه، افراطی مشاهده می‌گردد که خود را در قالب استنادات ناموجه و نامناسب جلوه می‌نماید. در رای پیش‌رو، موضوع فوق مورد تأمّل و تعمّق قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. احمد مرکز مالمیری، حاکمیت قانون مفاهیم، مبانی و برداشت ها، (تهران: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، چاپ دوم، ،1385) 
2. محسنی، فرید و علی اصغر فرج‌پور اصل مرندی، اصل «حاکمیت قانون» در نظام قضایی ایران، حکومت اسلامی، سال هجدهم، (تابستان 1392)، شماره 2
3. محمد بن الحسن حرّ عاملی، وسائل الشیعة (قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم، 1414 ) ج۱۵.پ
4. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار (بیروت: مؤسسة الوفاء ، چاپ دوم، 1403) ج۲.